“ანდრეი ერმაკი ოლიგარქიის ახალ სისტემას ქმნის” – ვრცელ სტატიას ამის შესახებ Businessinsider ავრცელებს.
სტატიის ავტორი პაუელ სტარობინი ესაუბრა არაერთ რესპონდენტს კიევსა და ვაშინგტონში, სადაც გამოცემის ცნობით, სულ უფრო იზრდება კითხვები, თუ რამდენად მიზნობრივად იხარჯება უკრაინის დასახმარებლად გამოყოფილი მილიარდები. სტატია იწყება იმ წერილით, რომელიც კიევში, ოფიციალურმა პირებმა ვაშინგტონიდან მიიღეს. დოკუმენტის ავტორი თეთრი სახლის მაღალჩინოსანი მაიკ პაილია. Businessinsider-ის მიერ გამოქვეყნებულ ვრცელ სტატიაში ვკითხულობთ:
“პრეზიდენტ ჯო ბაიდენის ეროვნული უშიშროების საბჭოს მრჩეველმა საერთაშორისო ეკონომიკურ საკითხებში მაიკ პაილმა თავის კოლეგებს უკრაინაში გაუგზავნა ოთხგვერდიანი “სამუშაო პროექტი“, სადაც ჩამოთვლილია მრავალი რეფორმა, რომელსაც თეთრი სახლი ელოდა კიევისგან, რათა მიიღოს შეერთებული შტატების მუდმივი ფინანსური დახმარება. მოთხოვნილი რეფორმები მოიცავდა ენერგეტიკის სექტორში სახელმწიფო საწარმოებზე გაძლიერებულ ზედამხედველობას, ასევე ნაბიჯებს “უკრაინის ომის შემდგომი აღდგენის დროს მეტი გამჭვირვალობისა და ანგარიშვალდებულების ხელშესაწყობად”. მიზანი, ფართო თვალსაზრისით, იყო სახელმწიფოს მიერ ხელშეწყობილი კორუფციის შეკავება, რომელიც დიდი ხანია უკრაინის მმართველობის დამახასიათებელი ნიშანია.
პაილის წერილის ადრესატთა შორის იყო უკრაინის პრეზიდენტის ოფისი – გუნდი, რომელსაც ხელმძღვანელობს პრეზიდენტ ზელენსკის დიდი ხნის მეგობარი ანდრიი ერმაკი. კიევის პოლიტიკურ და საქმიან წრეებში ერმაკი ფართოდ განიხილება, როგორც მეორე ყველაზე გავლენიანი ადამიანი ქვეყანაში. ზოგიერთი, ფაქტობრივად, ერმაკს პრეზიდენტზე უფრო გავლენიანადაც კი თვლის”, – წერს გამოცემა.
“როდესაც მაიკ პაილის წერილი გაიგზავნა, მე ვიყავი კიევში და ვხვდებოდი დარია კალენიუკს, ანტიკორუფციული სამოქმედო ცენტრის აღმასრულებელ დირექტორს. ერთი საათის განმავლობაში, კალენიუკმა დამიხატა ზელენსკი-ერმაკის ეპოქაში უკრაინის პოლიტიკურ-ეკონომიკური ძალაუფლების უხეში სურათი”, – ყვება სტატიის ავტორი და იქვე წერს:
“კარგი ამბავი ის არის, რომ 2022 წელს რუსეთის სრულმასშტაბიანმა შეჭრამ უკრაინაში დიდწილად გაანადგურა ოლიგარქების თაობა, რომლებიც ძარცვავდნენ უკრაინის ეკონომიკას მას შემდეგ, რაც ქვეყანამ თავი დააღწია საბჭოთა კავშირს 1991 წელს. ახლა ძველი ტიტანები აღარ ფლობენ იმ ძალაუფლებას, რომელიც ოდესღაც ჰქონდათ პარლამენტსა და მედიაზე, და მრავალი ინდუსტრიული აქტივი მათი ხელმისაწვდომობის მიღმა აღმოჩნდა…
“მაგრამ ცუდი ამბავი” – განაგრძო სტატიის ავტორთან საუბარი დარია კალენიუკმა – “არის ის, რომ “ძალაუფლებით მთვრალი ერმაკი ქმნის ოლიგარქიის ახალ სისტემას, რომელსაც ის ხელმძღვანელობს. მისი თქმით, ერმაკი, პრეზიდენტის ოფისში მოადგილეების და მინისტრების მეშვეობით, მანევრირებას ახდენს უკრაინის ეკონომიკის დიდ ნაწილზე, ისევე როგორც მის სამართალდამცავ და უსაფრთხოების აპარატზე.
“ის არ აშენებს ძლიერ უკრაინას”, – თქვა კალენიუკმა, რომელიც მიიჩნევს, რომ “ერმაკი აზიანებს ომის ძალისხმევას.”
სტატიის ავტორი წერს, რომ ის, რასაც მისი რესპონდენტი აღწერდა, ფაქტობრივად, არის შემთხვევითი ოლიგარქიის ფორმირება, საომარი მდგომარეობის საფარქვეშ, რომელსაც ზელენსკის მთავრობა გამოიყენებს.
ერმაკის შესახებ მსგავსი წუხილი ფართოდ არის გავრცელებული კიევში, თუმცა თავად ერმაკი უარყოფს, რომ ის იყენებს ზელენსკის ოფისს ფულის შოვნისთვის. დარია ზარივნამ, ერმაკის მრჩეველმა, სტატიის ავტორთან საუბრისას თქვა, რომ ასეთი კრიტიკა ასახავს რუსეთის მიერ წარმოებულ „ინფორმაციულ ომს უკრაინის ხელმძღვანელობის წინააღმდეგ“ – ეს განცხადება თავად ერმაკმაც გააკეთა დეკემბერში ვაშინგტონში ვიზიტის დროს. მან ასევე თქვა, რომ „უკრაინელი ოლიგარქები“, რომლებიც დაუპირისპირდნენ ზელენსკის გუნდს, იყენებდნენ უკრაინის “მედია ბაზარს” ანტიკორუფციული რეფორმების წინააღმდეგ საბრძოლველად.
“ნამყენი, რომელიც დიდი ხანია აბინძურებს ქვეყნის პოლიტიკურ სისტემას, აღელვებს უკრაინელებს, რომლებიც შორს არიან ძალაუფლების წრეებისგან. უზარმაზარი კორუფცია უკრაინის ყველაზე დიდი პრობლემაა”, – პირდაპირ მითხრა კიევის კაფეში 18 წლის ახალგაზრდამ. “მე მიყვარს უკრაინა”, – თქვა მან – მაგრამ ის ყოყმანობს სამხედროებისთვის ფულადი დახმარების გაცემაზე იმის შიშით, რომ რომელიმე არაკეთილსინდისიერი თანამდებობის პირი მოიპარავს მის შემოწირულობას.
ამ წლის დასაწყისში, გამომძიებელმა ჟურნალისტებმა გამოავლინეს, რომ უკრაინელი ჯარისკაცების კვებისთვის შესასყიდი პროდუქტების ფასები საბაზრო ღირებულებასთან შედარებით ორჯერ და სამჯერ იყო გაზრდილი.
რომლითაც მომწოდებლები დაჰპირდნენ, რომ უკრაინულ ჯარებს მიაწოდებდნენ ისეთ პროდუქტებს, როგორიცაა კარტოფილი და კომბოსტო, ორჯერ ან სამჯერ იყო გაზრდილი, ვიდრე სახელმწიფო საგადასახადო ჩინოვნიკებისთვის მოხსენებული შესყიდვის ფასი.
გასულ ზაფხულს კიევში დაფუძნებული დემოკრატიული ინიციატივების ფონდის მიერ ჩატარებულ გამოკითხვებში, უკრაინელებმა კორუფცია დაასახლეს, როგორც ნომერ პირველი დაბრკოლება ქვეყანაში მეწარმეობის განვითარებისთვის. და გამოკითხულ უკრაინელთა უმრავლესობამ განაცხადა, რომ უცხოელი პარტნიორებისთვის სამხედრო დახმარების გაწევა “მიზანშეწონილი იქნება მხოლოდ უკრაინაში კორუფციის წინააღმდეგ ეფექტური ბრძოლის პირობებში“.
საერთაშორისო გამჭვირვალობის დამკვირვებელი ჯგუფის მიერ შედგენილი „კორუფციის აღქმის“ უახლეს ინდექსში, უკრაინამ 116-ე ადგილი დაიკავა 180 ქვეყნიდან და ამ მაჩვენებლით ის არც ისე შორსაა რუსეთისგან, რომელიც 137-ე ადგილზეა“, – ვკითხულობთ Businessinsider-ის სტატიაში.